تاریخ نگاری روز 14آبان
سربازان نوکری می کنند!
با آغاز جنگ جهاني اول با وجود اعلام بی طرفی، ایران از شمال مورد
تهاجم روسها و از شمال غرب زیر تاخت عثمانی ها قرار گرفت و اين دو بر سر تصرف
آذربايجان در خاك ايران به جنگ پرداختند. همچنين دولت انگلستان با چند فروند كشتي،
جنوب ايران را مورد تجاوز قرار داد.سفارت آلمان هم براي حفظ منافع اتباع خود در
ايران، قوه مقاومتي تشكيل داد و عدهاي از مردم را به طرفداري از خود بسيج نمود.
چندي بعد هم قواي آلمان وارد ايران شدند و به جان مردم افتادند. اين اوضاع و
تجاوزات مكرر، جز قحطي و قتل و غارت مردم ايران، ارمغاني نياورد و خسارات فراواني برجاي
نهاد. 14 آبان 1293 مصادف با 5نوامبر 1914 در زمان جنگ جهانی اول، جلسه ی وزيران دولت وقت ايران كه براي
بررسي چگونگي مقابله با نقض بي طرفي كشور از سوي دول متخاصم تشكيل شده بود به بن
بست رسيد؛ زيرا كه نظاميان وطن به دليل ضعف تجهيزات و آموزش، و نداشتن آمادگي و
حتي آذوقه قادر به دفاع از بي طرفي كشور نبودند. بيشتر
سربازان براي امرار معاش خود كه دولت موظف به تامين آن بود، درمنازل تهران به
كارهايي ازجمله آب حوض كشي و نوکري مشغول بودند.
سردارسپه و فتح رشت
روزگار احمدشاه قاجار رفته رفته به تیرگی می رود،از سردار
سپه یا رضاشاه آینده در روزنامه های آن دوران در برابر شاه جوان بزرگتر یاد می
شود، طوری که در روزنامه ایران چاپ 14آبان 1300 در ستون وسط با عنوان اخبار داخله،
حتی اسمی از شاه برده نمی شود اما فتح سردارسپه به رخ کشیده می شود: قبل از ظهر
دیروز آقای ریئس الوزراء بدربار آمده جلسه رسمی بعدازطهر تشکیل یافته تا مدتی از
شب گذشته امتداد داشت. آقای سردار سپه وزیر جنگ که برای تصفیه امور گیلان و رفاهیت
اهالی آنان تشریف برده بودند پس از فتح رشت و دادن تعلیمات لازم به مامورین شب
جمعه گذشته به مرکز ورود فرمودند.
تشکیل و آغاز به کار نیروی دریایی
در دوران قاجاریه تا زمان ناصرالدینشاه، توجهی به توسعه نیروی
دریایی نشد. ناصرالدین شاه به منظور توسعه نیروی دریایی، موفق به خرید یک کشتی ۶۵۰ تنی مجهز به چهار اراده توپ کروپ از
آلمان گردید که نام آن را پرسپولیس گذارد. همچنین کشتی کوچک دیگری نیز به نام شوش
برای تردد و حفظ امنیت کارون خریداری شد. در زمان مظفرالدینشاه نیز چند کشتی کوچک
(ازجمله کشتی مظفری به این ناوگان افزوده شد. ولی طی سالهای بعدی و بدلیل مشکلات
داخلی ایران مشروطیت و پس از آن کودتای سوم اسفند) همه این کشتیها با بیتوجهی
مواجه و در نتیجه به تدریج در خور سلطانی نزدیک بوشهر به آب فرو رفته و غرق شدند. به دلیل افزایش منافع انگلستان در خلیج فارس و
ایران، ایران سالها مورد تحریم غیر علنی کشورهای اروپایی در برابر فروش اسلحه و
ازجمله کشتیهای جنگی قرار گرفت. در سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲، رضا شاه تصمیم به تجدید ناوگان جنگی دریایی گرفت و
ماموریت خرید مخفیانه را به پرنس ارفع سپرد. نامبرده با زیرکی موفق گردید تا
تعدادی ناو و کشتی و یدک کش از ایتالیا خریداری نموده و مقدمات آموزش افسران
ایرانی در ایتالیا را فراهم آورد. مرکز نیروی دریایی ایران خرمشهر بود و در همین
محل بود که پادگان، فرماندهی، مخازن و اداره بندر قرار داشت.
اعتصاب اهل قلم
از 14 آبان 1357 (پنجم نوامبر 1978) تا شانزدهم ديماه اين سال، ايران
فاقد روزنامه بود. در اين مدت تنها دو سه نشريه کوچک وابسته به دولت چند شماره
منتشر کردند که آنها هم مجبور به قطع انتشار شدند.
در پي يك رشته تظاهرات گسترده كه در چند نطقه از جمله دانشگاه تهران
به تيراندازي ماموران و قتل شماري از تظاهركنندگان منجر شده بود، روز 13 آبان محمدعلي
سفري دبير وقت سنديكاي روزنامه نگاران ايران تصميم هيات مديره سنديكا دائر بر
اعتصاب عمومي جرايد را اعلام داشت و اين اعتصاب62 روز ادامه يافت و مي توان گفت که
ايران تا 16 دي ماه كه دولت نظامي ازهاري كنار رفت فاقد روزنامه بود. در تاريخ
عمومي مطبوعات (تاريخ جهاني رسانه ها)، از اين اعتصاب به عنوان طولاني ترين و
موثرترين اعتصاب اهل قلم در طول تاريخ 350 ساله روزنامه نگاري ياد شده است.
استعفای دولت بازرگان
دانشجویان پيرو خط امام، در دومين روز تصرف سفارت
آمريكا در تهران (14 آبان 1358) اعلام داشتند كه كاركنان سفارت را تا استرداد شاه
آزاد نخواهند كرد و اضافه كردند كه در ساختمان سفارت اسنادي را در رابطه با حوادث
کردستان و خوزستان و اسامی برخی از جاسوسان و وابستگان به آمریکا به دست آورده
اند.
آخر وقت همين روز اعلام شد كه مهندس مهدي بازرگان پس
از 268 روز حكومت، كناره گيري دولت خود را تسليم كرده است و دليل آن رويدادهاي
اخير و نيز انتقاد افراد و گروهها به ويژه اعتراض به ملاقات او در خارج از كشور با
برژينسكي مشاور امور امنيت ملي رئيس جمهوري آمريكا بوده است.
افتتاح اولین نمایشگاه کتاب
اولين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران در روز چهاردهم آبان 1366 ش با حضور آيتاللَّه خامنهاي رييس جمهور وقت
جمهور اسلامي ايران و جمعي از شخصيتهاي مملكتي و ادبي كشور افتتاح شد و تا بيست و
سوم آبان ادامه يافت. در اولين نمايشگاه كتاب تهران،
196 مؤسسه و ناشر خارجي از 32 كشورمختلف شركت داشته و در حدود شانزده هزار عنوان
كتاب عرضه شده بود. همچنين بيش از هشت هزار عنوان
كتاب، مربوط به 215 ناشر داخلي بود كه در معرض ديد پانصد هزار بازديد كننده از اين
نمايشگاه قرار گرفت .